Rynek walutowy a Brexit to temat, który wzbudza wiele emocji i kontrowersji od czasu referendum w 2016 roku, w którym zdecydowano o wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej. Decyzja o Brexicie niesie ze sobą poważne konsekwencje dla brytyjskiej i europejskiej gospodarki, a w szczególności dla rynku walutowego. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej potencjalnym skutkom wyjścia Zjednoczonego Królestwa z UE dla funta szterlinga i innych walut.
Kluczowe wnioski:- Spodziewany spadek wartości funta szterlinga wobec euro i dolara.
- Wzrost niepewności i zmienności na rynkach finansowych.
- Odpływ kapitału z Wielkiej Brytanii do strefy euro.
- Zmniejszenie wymiany handlowej i osłabienie brytyjskiej gospodarki.
- Konieczność renegocjacji umów i porozumień walutowych.
Odpływ kapitału z Wielkiej Brytanii
Jednym z kluczowych skutków Brexitu może być odpływ kapitału z Wielkiej Brytanii. Wielu inwestorów i przedsiębiorców obawia się niepewności związanej z wyjściem Zjednoczonego Królestwa z jednolitego rynku UE. Może to skłonić wielu z nich do przeniesienia swojego biznesu i aktywów do krajów pozostających we Wspólnocie.
Szczególnie narażone na odpływ kapitału są sektory ściśle zintegrowane z jednolitym rynkiem, takie jak usługi finansowe. Londyn może stracić status głównego centrum finansowego Europy. Szacuje się, że po Brexicie miasto może opuścić nawet 100 tys. specjalistów z branży finansowej. Alternatywnymi lokalizacjami mogą być Frankfurt, Paryż czy Amsterdam.
Odpływ kapitału może także zaszkodzić brytyjskiemu sektorowi produkcyjnemu. Firmy, które eksportują swoje towary do UE mogą zdecydować się na przeniesienie produkcji na kontynent, by uniknąć dodatkowych kosztów i barier celnych. Przykładem jest japoński koncern Nissan, który już zagroził zamknięciem fabryki w Sunderlandzie.
Skala odpływu kapitału będzie zależeć od warunków handlowych wynegocjowanych w umowie z UE. Im mniej korzystne dla Wielkiej Brytanii, tym większe prawdopodobieństwo przenosin biznesu. Niezależnie od scenariusza, odpływ inwestycji osłabi brytyjską gospodarkę i zaszkodzi rynkowi pracy.
Wpływ na sektor usług finansowych
Sektor usług finansowych jest szczególnie narażony na negatywne skutki Brexitu. Opiewające na miliardy funtów obroty na rynku finansowym mogą zostać przeniesione z Londynu do innych stolic Europy. Frankfurt, Dublin czy Paryż konkurują o przejęcie roli głównego centrum finansowego UE.
Banki i instytucje finansowe tracą dostęp do klientów z krajów unijnych. Konieczność uzyskania dodatkowych zezwoleń i licencji może zmusić je do relokacji. Według niektórych szacunków, nawet 20-25% pracowników londyńskiego City może stracić pracę po Brexicie.
Spadek wartości funta szterlinga
Kolejnym oczekiwanym skutkiem wyjścia Wielkiej Brytanii z UE jest osłabienie funta szterlinga. Już samo ogłoszenie wyników referendum w 2016 roku wywołało gwałtowny spadek wartości brytyjskiej waluty wobec głównych walut światowych.
Eksperci spodziewają się, że w dłuższej perspektywie funt straci na wartości od 5 do nawet 30%. Posłuży to brytyjskiemu eksportowi, gdyż towary z UK staną się tańsze za granicą. Jednak import zdrożeje, co uderzy w firmy i konsumentów.
Osłabienie funta utrudni też spłatę zadłużenia zagranicznego, z którego ponad 700 mld funtów przypada na podmioty prywatne. W skrajnych scenariuszach może dojść do kryzysu zadłużenia i upadłości wielu firm.
Aby zapobiec nadmiernemu osłabieniu waluty, Bank Anglii może podnieść stopy procentowe lub interweniować na rynku walutowym. Jednak jego możliwości oddziaływania będą ograniczone w obliczu niepewności związanej z Brexitem.
Czytaj więcej: Ryzyko na rynku forex i jak je ograniczyć?
Wzrost niepewności inwestorów
Brexit zwiększa niepewność i ryzyko prowadzenia interesów z Wielką Brytanią. Inwestorzy obawiają się zakłóceń w handlu, nałożenia ceł i innych barier. Utrudnia to planowanie długoterminowych inwestycji i strategii biznesowych.
Firmy mają problem z kalkulacją opłacalności nowych przedsięwzięć, skoro warunki wymiany handlowej z największym partnerem gospodarczym, czyli UE, są nieznane. Wstrzymują więc decyzje inwestycyjne do czasu wyjaśnienia przyszłych relacji handlowych między UK a Wspólnotą.
Spadek napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych (BIZ) do UK o około 22% odnotowano już w 2017 r. Kolejne lata mogą przynieść dalszy regres, jeśli niepewność utrzyma się na wysokim poziomie.
Aby zachęcić inwestorów, rząd brytyjski musi wynegocjować z UE jak najbardziej otwarty dostęp do jednolitego rynku. Jednak na razie sytuacja jest patowa i nie widać szybkiego wyjścia z impasu.
Zmniejszenie wymiany handlowej z UE
Unia Europejska jest zdecydowanie największym partnerem handlowym Wielkiej Brytanii i przyjmuje prawie 50% brytyjskiego eksportu. Brexit niemal na pewno przełoży się na spadek obrotów handlowych w obu kierunkach.
Nawet jeśli uda się zawrzeć umowę o wolnym handlu, nie zrekompensuje ona w pełni utraty swobody przepływu towarów, usług, kapitału i ludzi. Konieczność odpraw celnych, kontroli fitosanitarnych i innych formalności z pewnością zmniejszy atrakcyjność handlu z UK.
Straty odczuje zwłaszcza brytyjski sektor motoryzacyjny, farmaceutyczny i spożywczy, dla których UE jest kluczowym odbiorcą. Spadek eksportu uderzy w firmy i może skutkować redukcją miejsc pracy. Z kolei droższy import zaszkodzi brytyjskim konsumentom.
Ograniczenie dostępu do unijnego rynku będzie bolesną stratą dla brytyjskiej gospodarki. Nawet najlepsza umowa o wolnym handlu nie zapewni tak korzystnych warunków wymiany, jak członkostwo w jednolitym rynku UE.
Osłabienie gospodarki Wielkiej Brytanii
Większość analityków spodziewa się, że Brexit osłabi brytyjską gospodarkę przynajmniej w krótkim i średnim okresie. negatywne konsekwencje to m.in. spadek inwestycji, produkcji, handlu i zatrudnienia.
Londyński instytut NIESR (National Institute of Economic and Social Research) przewiduje, że PKB Wielkiej Brytanii będzie w ciągu dekady o 3% niższy niż gdyby pozostała w UE. Inne instytucje podają szacunki od 2 do nawet 8% utraconego PKB.
Najbardziej ucierpi region Londynu i południowo-wschodnia Anglia, gdzie skoncentrowany jest przemysł i usługi zorientowane na eksport do UE. Wzrośnie także bezrobocie, szczególnie wśród młodych ludzi.
Instytucja | Prognozowany spadek PKB |
NIESR | 3% |
Bank Anglii | 2-3% |
MFW | 3-5% |
Skala negatywnych skutków Brexitu jest trudna do precyzyjnego określenia i zależy od wyniku negocjacji z UE. Jednak nawet w optymistycznym scenariuszu osłabienie gospodarcze Wielkiej Brytanii jest nieuniknione.
Zmiany w relacjach UE-Wielka Brytania
Brexit zmieni relacje polityczne i gospodarcze między Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem. Choć obie strony deklarują chęć partnerskiej współpracy, jej zakres z pewnością się zawęzi.
Wielka Brytania traci wpływ na kształtowanie polityk i prawa UE jako organizacji, która pozostanie jej największym partnerem. Z drugiej strony, UE chce zniechęcić inne kraje do naśladowania brytyjskiego przykładu.
Mimo to w interesie obu stron leży utrzymanie możliwie najbliższych relacji gospodarczych. Jednak politycznie Wielka Brytania oddala się od Europy i traci na znaczeniu na arenie globalnej. Skutki tego procesu odczuwalne będą przez lata.
Podsumowanie
Brexit i wyjście Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej niewątpliwie wpłynie na sytuację ekonomiczną obu stron. Choć skutki dla gospodarki brytyjskiej wydają się bardziej dotkliwe, również UE odczuje negatywne konsekwencje ograniczenia handlu i powiązań biznesowych ze Zjednoczonym Królestwem.
Najbardziej prawdopodobne rezultaty to osłabienie funta, odpływ inwestycji z Wielkiej Brytanii, spadek dynamiki handlu i wzrost niepewności po obu stronach kanału La Manche. Straty odczuje zwłaszcza sektor finansowy i przemysł silnie powiązany z rynkiem unijnym.
Ostateczny wpływ Brexitu na gospodarkę zależy od warunków przyszłych relacji handlowych ustalonych w trakcie negocjacji. Im bardziej otwarty dostęp do wspólnego rynku, tym mniejsze szkody. Jednak nawet najlepsza umowa celna nie zrównoważy w pełni korzyści z jednolitego rynku UE.
W perspektywie kolejnych lat konieczne będzie ścisłe monitorowanie wpływu Brexitu i wprowadzanie działań zmniejszających jego negatywne skutki dla ekonomii europejskiej. Niezbędna jest przy tym bliska współpraca między UE a UK w celu ochrony powiązań gospodarczych.